De eigenlijke opnames:
Dit is het leukste onderdeel van het figureren. Dit deel gaat over de do's en don'ts van het figureren en wat je mag verwachten op de set.
Om te beginnen kom je bij elke opdracht weer op unieke locaties. Alles kan voorbij komen, van een Barokpaleis tot een ridderfeest of een toiletscène. Bij het figureren kom je vaak op plaatsen waar je normaal niet zou mogen komen en dat maak het extra bijzonder. Ook is het leuk dat je een stukje bent van iets wat veel mensen plezier kan geven. De film wordt ook een klein stukje van jou en je zult je soms trots kunnen voelen dat je erbij hoort, vooral als er mensen op afstand tijdens opnames staan te kijken die er ook graag bij waren geweest. En het wordt helemaal leuk als je door je omgeving herkend word op TV, figureren is dus best positief te noemen.
De leukste momenten beleef je soms samen met jouw favoriete artiesten en acteurs. De ene keer sta je als zwerver in een tochtig steegje en de andere keer als een koning op de eerste rij in een televisiestudio. Figuratie is altijd afwisselend en interessant.
Ook is het best spannend als jij al weet hoe een scène afloopt terwijl je omgeving daar nog weken of soms maanden op moet wachten.
Als je wordt aangenomen voor de rol krijg je waarschijnlijk per email een callsheet waar beknopte informatie instaat over de rol, de locatie, kleding en aanvangstijden. Aan de hand van de locatie en het kledingadvies kun je een heel klein beetje inschatten hoe de scène eruit gaat zien maar vaak weet je niet waar het geheel over gaat en moet je het doen met een beknopte beschrijving uit de boeking bij het castingbureau.
Het is ook niet belangrijk dat jij weet waar het over gaat maar soms maakt het dat wel wat leuker. De kans dat iemand je de film haarfijn komt uitleggen is vrij klein en je zal zelf moeten rondvragen als je dat wilt weten. Meestal hoor je van je medefiguranten stukje bij beetje waar de serie of film over gaat, zeker als er mensen zijn die al eerder aan dezelfde productie hebben meegewerkt. Pas zodra de film of serie is uitgezonden zie je het geheel. Overigens weet je vaak helemaal niet wanneer jouw productie gaat worden uitgezonden en via welke media dat gebeurt. Het is ook helemaal niet zeker dat in jouw callsheet de echte naam van de productie wordt genoemd. Soms staat er iets van “Internationale film” of “Nieuwe serie”.
Een goed tip is het kijken naar het klapbord om erachter te komen hoe de serie echt heet, maar ook hier kan een werknaam staan of de naam van de betreffende scène. Voor elke nieuwe opname wordt het klapbord voor de camera gehouden om aan de post-productie aan te geven om welke take het gaat. Van een scène kunnen soms heel veel takes worden gemaakt voordat de regie tevreden is met het resultaat. Op dit bord staat dan soms de juiste benaming.
Je kunt het natuurlijk ook aan een een produktiemedewerker vragen op een rustig moment.
Natuurlijk wil je graag een aandenken hebben aan de dag en zul je foto's willen maken. Helaas is dat niet altijd toegestaan. In ieder geval wordt er van je verwacht dat je geen beelden op social media gaat plaatsen die het verloop van film of serie kunnen verraden. In vakterm heet dat een “spoiler” en dat wil niemand. Meestal wordt het backstage fotograferen wel toegestaan maar het ligt aan je eigen verantwoordelijkheid wat je met het beeldmateriaal gaat doen.
Zo zijn er bijvoorbeeld ook scènes waarbij een hoofdpersonage het leven laat, dit is dus zeer vertrouwelijke informatie die zeer schadelijk is als het voortijdig naar buiten komt. Daar dient elke figurant terdege rekening mee te houden. Overigens teken je daar ook voor in de zogeheten Quitclaim.
Het is meestal wel toegestaan om backstage foto's te posten zolang het verloop van de film daaruit niet naar buiten kan komen. Pas nadat een film of serie is uitgezonden is het vaak wel toelaatbaar om setfoto's te posten maar overleg daarover is altijd raadzaam. Mocht je jezelf op TV terugzien dan kun je daar natuurlijk wel screenshots van maken en posten.
Op de set kom je naar alle waarschijnlijkheid bekende acteurs tegen. En in het begin is dat voor veel mensen een vreemde gewaarwording. Iemand die je kent van de televisie staat ineens naast je en misschien moet je wel een familielid van hem of haar spelen. Hou er rekening mee dat het niet op prijs wordt gesteld dat je op onbewaakte ogenblikken met deze persoon selfies gaat nemen. Zodra een acteur op de set komt staat de opname kort daarna gepland en is hij/zij bezig met het voorbereiden op de rol en de tekst. Het is in ieders belang dat dat in alle rust gebeurt om het aantal takes zo laag mogelijk te houden.
Je kunt altijd een verzoek doen aan iemand van de productie om aan te geven dat je graag op de foto zou willen met een bepaalde acteur. Soms komt je ze ook gewoon tegen tussen de opnames in en kun je het dan vragen maar meestal worden ze volledig afgeschermd van de figuratie. Hou er rekening mee dat niet elke acteur een fotomoment op prijs stelt. Het zijn wat dat betreft net gewone mensen, je hebt er aardige en minder aardige tussen en soms mogen ze het gewoon niet van hun management om rare foto's in de media te voorkomen.
Zodra je de opnamelocatie binnenwandelt zul je merken dat de hele filmwereld om je heen zich in een andere dimensie afspeelt. Meestal spreek je maar twee mensen, diegene die jou inschrijft bij binnenkomst en de persoon die de kleding moet beoordelen. Al het andere gaat langs je heen alsof je niet bestaat.
Dat komt vooral omdat iedereen zijn eigen taak heeft en onder tijdsdruk staat. Bovendien is het voor een geluidsman of lichttechnicus volstrekt ondoenlijk om met jou een praatje te houden omdat daar de tijd vaak niet voor is. Die afstand wordt ook nog vergroot doordat de crew zijn eigen afgeschermde plek heeft op de locatie. Ze hebben eigen eten, een eigen koffiehoek en een eigen rustplek.
Probeer in ieder geval zo rustig en afzijdig mogelijk te blijven op de eigenlijke set. De crew is altijd aan het werk om de scène voor te bereiden en kunnen weinig voor je betekenen. Meestal is er 1 persoon aangewezen waar je je vragen aan kunt stellen. Vaak weten je overige figuratiecollega's je beter wat uit te leggen dan een willekeurig crewlid.
Wel krijg je door de dag heen aanwijzingen van verschillende mensen en heel soms zijn die tegenstrijdig. Gelatenheid is dan de beste houding. Tal van keren kun je naar de set gestuurd worden waarna iemand anders je weer daar vanaf stuurt. Dat heeft niet zozeer met miscommunicatie te maken maar met de verschillende functies. Als een crowdmanager alle figuranten naar de set stuurt kan de regisseur best bepalen dat bepaalde delen van het publiek toch niet in beeld komt en kan besluiten om enkele mensen weer weg te sturen. Dat kan frustrerend zijn maar het is een vast onderdeel van het spel, that's the way is goes.
Elke figurant dient zich regisseerbaar op te stellen. Dat betekent dat je als figurant geacht wordt de aanwijzingen van de regie zonder tegensputteren uit te voeren. Het gebeurt vaak dat er leuke en minder leuke posities zijn waarbij je meer of minder in beeld komt. Helaas is het niet jouw opdracht om daarover na te denken. De regie selecteert de personages op heel veel verschillende punten en als het hun keus is om jou ergens te plaatsen dan hoor je dat gewoon te doen. Discussies daarover worden vrijwel nooit gevoerd, jij weet vaak niet eens waarom ze je ergens neerzetten.
In de praktijk zal de regie eerst de figuranten op hun plek zetten en pas later komen de acteurs erbij. Er worden meestal nog spelaanwijzingen gegeven aan de acteur en dat kan soms even duren. Zodra de basis van de scène staat begint er een actief overlegspel tussen de regisseur, de cameraman of -vrouw, de mensen van het licht en het geluid en verder iedereen die nog wat te vertellen heeft over de opnames. Dit gebeurt vaak als de figuratie al op hun positie staat omdat die de omlijsting zijn van de scène waarop de belichting en camera's moeten worden afgesteld. Het is niet ongebruikelijk dat er op dat moment nog enkele malen gewisseld wordt van posities of dat mensen zelfs nog weggestuurd worden. Iemand met bijvoorbeeld een licht jasje kan op een bepaalde positie teveel reflectie veroorzaken of het kan zijn dat een iemand te lang is zodat hij een deel van de achtergrond afdekt. Het is vervelend als je net op een prachtige plek staat en die moet afstaan aan iemand anders vanwege die redenen. Neem dat nooit persoonlijk, het hoort bij de film.
Tijdens dat klaarzetten kun je over het algemeen nog wel even rustig babbelen met je medefiguranten maar dat dan wel op een rustige manier. Er wordt van een figurant verwacht dat die professioneel genoeg is om rekening te houden met de omstandigheden. Als vijftig figuranten gaan kletsen zit je al snel op een geluidsniveau waarbij de mensen van de productie elkaar niet meer behoorlijk kunnen verstaan.
Ook tijdens de opnames zelf is het van het grootste belang dat er vanuit de figuratie absolute stilte is tenzij dit anders wordt aangegeven. De microfoons zijn enorm gevoelig en vangen elk geluid op, zelfs als je op redelijke afstand daarvan bent. Een hele grote ergernis zijn de pingeltjes van de telefoons. Je voelt je zeer schuldig als je midden in de opname een whatsappje krijgt van je tante Annie. Soms moet de hele scène dan overnieuw en dat heeft gevolgen voor iedereen. Zet je Telefoon altijd op stil of nog beter uit. Zelfs de trilfunctie kan al overlast veroorzaken, hou daar altijd rekening mee.
Je kunt thuis al wel wat technieken oefenen als je dat leuk zou vinden. In veel gevallen moet je de techniek van het “mimen ” (soms ook lippen genoemd) goed onder de knie proberen te krijgen. Mimen is praten zonder geluid te maken. Je zit dan bijvoorbeeld in een café gezellig met iemand te keuvelen maar tijdens dat keuvelen mag er absoluut geen geluid uit je mond komen. Het klinkt eenvoudig maar goed mimen is zeer lastig. Je hebt de neiging om je tegenspeler met extreme hand-hoofdbewegingen iets duidelijk te maken en dat ziet er onnatuurlijk uit op de film. Tijdens het lippen is het ook niet belangrijk dat je een echt verhaal vertelt maar doet alsof je dat doet. Het kan handig zijn als je vooraf met je tegenspeler afspreekt waar het gesprek over gaat en wie de spreker en wie de luisteraar is. Dat voorkomt dat je druk synchroon gaat lippen en overdreven gaat gebaren en dat ziet er natuurlijk niet uit. Ik ken mensen die dat thuis met de camera oefenen en daar heel bedreven in zijn geworden. Om een goed idee te krijgen van een gesprek zonder geluid kun je gewoon je televisie op een praatprogramma zetten en het geluid afzetten. Datzelfde geldt ook voor klappen zonder geluid. Ook dat komt regelmatig voor. Zoals gezegd zijn de microfoons supergevoelig en zelfs als je heel stil gaat fluisteren is dat al te veel.
Hou er rekening mee dat een opname heel vaak opnieuw moet worden gedaan. Dat ligt niet altijd aan de fouten die gemaakt worden maar tijdens het filmen ontstaan bij de productie weer nieuwe ideeën over de scène waardoor die aangepast moet worden. De eerste takes zijn eigenlijk een soort ontwikkelingstakes waarna de finetuning gaat plaatsvinden. Sta er niet vreemd van te kijken dat een take soms heel vaak moet worden overgedaan voordat hij naar tevredenheid van iedereen op band staat. En zodra een scène is gedraaid zal die meestal nog een paar keer vanuit andere cameraposities worden opgenomen. Je kunt het beste proberen zelf bij te houden waar je stond in de vorige take zodat je op een logische plek komt te staan als de camera vanuit een andere positie gaat filmen. Niet alles wat de regie bedenkt lijkt logisch maar ze hebben een professioneel oog voor hoe het er in de film komt uit te zien en meestal klopt het dan toch. Probeer in ieder geval zo consistent mogelijk te blijven met de kleding en de bewegingen. Ga ook vooral niet tussentijds kleding verwisselen omdat de kijker afwisselende shots te zien krijgt waarbij de kleding hetzelfde moet zijn. Het is soms al storend als iemand bijvoorbeeld ineens zijn shawl over een andere schouder heeft hangen dan vijf seconden ervoor. Soms word je daar door de crew op gewezen maar heel vaak hebben ze het te druk om daar op te letten. Vooral ook omdat de scènes niet aaneensluitend worden opgenomen, er kan best een paar uur tussen zitten. Blijf Alert.
Belangrijk is het daarom ook om het weer wat te beoordelen. Als je je in het begin van de opnamedag een T-shirt draagt en het weer slaat om kun je het behoorlijk koud krijgen. Meestal zijn er geen hele strenge eisen bij gewone figuranten als voorbijganger. Je kunt dus zelf een beetje meedenken over je kleding die je tijdens de dag gaat dragen. Eenmaal gekozen zal je je meestal daaraan moeten houden.
Figureren is eigenlijk niet anders dan gewoon echt acteren. Zelfs als je als passant door een winkel moet lopen komt er een beetje inlevingsvermogen bij kijken. Probeer jezelf voor te stellen hoe je in het echt door een winkel zou lopen, je gaat nooit van A naar B zonder te reageren op de omgeving tenzij je aan een zombiefilm meewerkt. Je krijgt vooraf een beginpositie en een eindpositie aangewezen. Tijdens de beroemde term “ACTIE” loop je van het ene punt naar het andere en doe je ondertussen alsof je echt in de spelwereld zit. Soms krijg je vooraf te horen hoeveel seconden je moet tellen na actie of hoe snel of langzaam je moet lopen. Heel sporadisch krijg je spelaanwijzingen maar meestal moet je zelf op zoek gaan naar een natuurlijke manier van handelen tijdens de opnames, de regie is voornamelijk met de techniek en de acteurs bezig. De kunst is om je taak zo te doen dat je niet afwijkt van wat de regie van je verlangt maar dat jezelf het gevoel hebt dat je goed overkomt. Ga bijvoorbeeld ook niet extra dingen doen om in beeld te komen en kijk vooral nooit direct richting de camera. Figureren is vooral ook jezelf verbeteren in het vak, dat is die beroemde “gedrevenheid”. Zodra die er niet meer is wordt het tijd om een andere hobby te zoeken.
Zodra je de woorden “Cut” of “Stop” hoort zijn de opnames gestopt en worden de figuranten teruggestuurd naar hun beginpositie, net zolang totdat de scène naar volle tevredenheid is opgenomen. Het beste kan je na de opname weer meteen teruggaan naar je beginpositie zodat er geen tijd verloren gaat. Vaak wordt voor die beginpositie de term "A" gebruikt.
Na verloop van tijd begin je mogelijk wat aandacht te verliezen of raak je in een geanimeerd gesprek met je medefigurant. Het kan gebeuren dat je daardoor niet meer gaat opletten en het contact met de regie verliest wat weer ergernis en tijdverlies gaat opleveren. Zorg ervoor dat je tijdens de opname altijd wakker blijft en goed reageert op de regie. Niet zelden vergeet een figurant te gaan lopen of handelen op het juiste moment waardoor de scene opnieuw moet. Probeer dat te voorkopen en blijf altijd alert, dat is die professionaliteit en motivatie die je hoort te hebben als je gaat figureren.
Tijdens een draaidag van acht uur kan het zomaar gebeuren dat er maar 1 of 2 scènes gedraaid worden. Dat is iets waar je niet bij stilstaat als je film kijkt maar pas dan besef je hoeveel werk het is om een film te maken en hoeveel dat kost. Helemaal als je later dan de scène terugziet op televisie en merkt dat er van die hele opnamedag maar een paar minuten of zelfs maar seconden van worden uitgezonden.
Er wordt tijdens de postproduktie ook nog van alles uitgeknipt waardoor de hele scène misschien niet eens wordt gebruikt. Het voelt alsof je die hele dag voor niets hebt gedaan en in principe is dat ook wel een beetje waar. Het is daarom dat je figureren nooit moet zien als manier om bekend te worden maar gewoon als leuke bezigheid. Hoe vaker je figureert des te meer kans heb je om in beeld te komen als je dat zou willen.
Soms heb je zelfs het geluk dat een productie je vaker terugvraagt en dat je min of meer een vaste figurant wordt.
Maak jouw eigen website met JouwWeb